Heeft u een vraag over het proces van houtvergrijzing, het tegengaan of bevorderen van vergrijsd hout, of een andere gerelateerde vraag? Hieronder treft u het antwoord op vaak gestelde vragen. Heeft u een andere vraag? Neem dan contact met ons op.
Waarom vergrijst hout?
Hout is een natuurproduct en vergrijst met name onder invloed van de ultraviolette straling van de zon. Onze eigen huid is daar ook gevoelig voor, vandaar dat zonnebrandmiddelen sterk worden aangeraden bij blootstelling aan de felle zon.
In het geval van hout zorgt de blootstelling aan zonlicht ervoor dat de UV-stralen de chemische samenstelling in de buitenste houtlaag veranderen. De stralen breken de lignine af; een natuurlijk polymeer in hout dat zorgt voor de sterkte en flexibiliteit van het hout. Hierdoor verliest het hout zijn natuurlijke kleurpigmenten.
Wat is vergrijzen van hout?
Hout is opgebouwd uit een structuur van lignine wandjes gevuld met cellulose. De donkere kleur komt door de stof tannine, die de boom zelf aanmaakt. U kunt het voorstellen als een soort schoonmaakspons. De bast beschermt bij een levende boom de celstructuur.
Als hout wordt gezaagd gaat het zaagblad door de structuur heen zodat de celstructuur open komt te liggen. De ultraviolette straling en de regen zullen de celstructuur aantasten, de tannine oxyderen (het wordt donkerder van kleur) en de cellulose vulling zal met de tijd wegspoelen evenals de tannine. Hierdoor verbleekt het hout en op den duur wordt het donkergrijs. Dit proces kan wel jaren duren overigens.
Sommigen vinden vergrijsd hout mooi en willen het proces versnellen, hiervoor hebben wij een houtvergrijzingsmiddel: Gråning, dat ongeveer net zo werkt als de ultraviolette straling.
Met Polarsken lijnoliezeep kan de tannine uit het hout worden getrokken, dit geeft een verbleekte “look”. Deze methode wordt vaak voor vloeren gebruikt.
Welk hout vergrijst buiten?
Het korte antwoord is: alle houtsoorten. Wel verschilt het per houtsoort hoe snel het vergrijst en op welke manier het vergijst. Grenen en vuren zijn vers van de houthandel nog geel, maar verkleuren snel en krijgen een bruinige kleur en worden vervolgens donker grijsbruin. Hardhoutsoorten vergrijzen binnen een jaar naar een lichtgrijze kleur. Red Cedar staat bekend om zijn mooie zilverachtige vergrijzing. Sommigen vinden vergrijsd hout heel mooi en willen dit proces juist bespoedigen, andere willen de houtkleur juist zo veel mogelijk in originele staat houden.
Is vergrijsd hout slechter van kwaliteit?
Nee, in pincipe doet de verkleuring niet af aan de kwaliteit van het hout. Wel is het zo dat vergrijzing en veroudering hand-in-hand gaan. Hout kan in het verouderingsproces wel minder goed van kwaliteit worden, maar dit heeft andere oorzaken, zoals aantasting door vocht of schimmel.
Hoe kan ik de houtkleur behouden?
Om met de deur in huis te vallen: er is geen product dat hout voor altijd in dezelfde kleur houdt wanneer er zonlicht op valt. U kunt de vergrijzing wel tegengaan – bijvoorbeeld met een tranparante beits – maar dit werkt net zoals een zonnebrandmiddel, tijdelijk. Als u echt wilt dat de houtkleur behouden wordt dan zult u dus regelmatig moeten ‘smeren’.
Het is wellicht interessant om te weten dat vergrijzing vooral in de bovenste laag van het hout plaatsvindt, net zoals huidverkleuring ook in de bovenste huidlaag zit. Pas na vele jaren dringt de vergrijzing dieper door in het hout. U kunt vergrijsd hout dus opschuren om weer bij de originele kleur te komen.
Hoe kan ik verweerd hout verven?
Wanneer u de natuurlijke houtskleur door vergrijzing niet meer zo mooi vindt is verven een heel goede oplossing.
Hierbij een stappenplan voor het verven van vergrijsd hout:
1 Maak het hout goed schoon met een sopje van bijvoorbeeld Polarsken lijnoliezeep.
2. Als het hout erg vergrijsd is kunt u een schuurspons gebruiken bij het schrobben.
3. Na drogen heeft u een perfect oppervlak en kunt u aan de slag. Wij raden Moose F houtverf aan.
Moose F is een dekkende beits: het geeft kleur zoals een verf dat doet, maar trekt zoals een beits in het hout. Open, verweerd hout is een perfecte ondergrond voor een ademende verf als Moose F omdat de verf heel goed in dit soort hout kan trekken.
Met 4 liter Moose F verft u 20 m2 in twee lagen – dit geeft een dekkend resultaat. Doordat de verf in celstructuur van het hout trekt, wordt een lange levensduur (meestal 5 jaar) bereikt.
Tessa Janssen (Zevenaar): “Fantastische verf! Eerst alles geschuurd, de overkapping stond 2 jaar en was aardig vergrijsd. Daarna met lijnoliezeep 2 keer behandeld en vervolgens met Moose Farg F Vasa Svart. De rest is behandeld met Skydd beide 4 liter besteld en dit was voldoende.”
Waarom raden sommigen aan vergrijsd hout niet te verven?
Als u het hout niet goed reinigt en schrobt kan de grijze laag van dode cellen (en vuiligheid) mogelijk storen bij het hechten van de verf. Als u dit wel doet is er geen enkel bezwaar om vergrijsd hout te verven.
Hoe kan ik mijn vergrijsde schutting schoonmaken?
Houten schuttingen hebben te lijden onder de weeromstandigheden in de vochtige maanden. Voor het milieuvriendelijk schoonmaken van uw schutting is lijnoliezeep Polarksen perfect. Met deze houtzeep kunt u eenvoudig hout dat vies geworden is door weersomstandigheden weer schoonmaken. Lijnoliezeep heeft bovendien een verblekende werking omdat het de tannine uit het hout trekt. Een bijkomend voordeel van Polarsken is dat er na het gebruik een miniem laagje van de olie achterblijft, wat het hout extra verzorgt.
Gebruik: meng een scheutje lijnoliezeep met 3 liter warm water (houdt een mengverhouding 1 op 20 tot 1 op 40 aan, afhankelijk van hoe vuil de schutting is) en roer de zeep er goed door. Spuit het hout in of breng met een borstel aan. Des te harder u boent of schuurt, des te meer zult u de vergrijzing wegschrobben en des te lichter het hout wordt. Laat 10 minuten of langer intrekken en spoel af met ruim water.
Bij een lichte vorm van groene aanslag op uw schutting, kunt u wat chloorbleekmiddel toevoegen om deze aanslag tegen te gaan (let op uw kleren bij gebruik). Als u last heeft van zwarte puntjes of schimmel dan is het aan te raden om een antischimmelmiddel te gebruiken.
U kunt overigens ook simpelweg de hogedrukspuit gebruiken voor het schoonmaken van uw schutting. Let dan wel heel goed op de instellingen van uw apparaat en uw afstand tot de schutting. Door de kracht van de machine kunnen houtsplinters gemakkelijk losraken. Hierdoor wordt het hout ruw. Dit is overigens niet zo erg als u de schutting vervolgens gaat beitsen, omdat ruw hout verf en beits opneemt.
Hoe kan ik mijn hout sneller laten vergrijzen?
Als u hout laat staan dan zal het op den duur op natuurlijke wijze vergrijzen. Wilt u dit proces sneller laten verlopen, dan kunt u Gråning gebruiken. Gråning werkt als een soort katalysator op de tannine in het hout en zorgt ervoor dat u binnen enkele minuten een effect krijgt alsof het hout al jaren in de zon heeft gestaan. Elke houtsoort reageert anders. Als richtlijn kunt u aanhouden dat tannine-houdende houtsoorten zeer snel reageren. Herhalen van de behandeling en blootstelling aan de zon zal het effect nog weer versterken.
Een tevreden klant uit Harlingen: “Het vergrijzingspoeder werkt top! Het zijn Douglas schaaldelen. Ongeveer 25 gram per liter poeder gebruikt. 2x met kwast ingesmeerd.”
U kun ook een grey wash gebruiken om het effect van vergrijsd hout te krijgen. Het hout verkleurt dan zelf niet, maar u legt een soort grijze waas over het hout. Het hout zal dan in verloop van tijd op natuurlijke wijze alsnog vergrijzen. Voor een vergrijsd effect raden wij aan om Dimma Skiffergrå te gebruiken.
Hoe lang duurt het voordat hout vergrijsd?
Dit hangt af van de houtsoort en hoeveel zonlicht er op het hout komt. De ‘zuidkant’ van bijvoorbeeld een houten gevel zal sneller vergrijzen dan de kant die op het noorden staat en waar dus minder zonlicht opkomt. Doorgaans vergrijsd al het hout binnen één tot enkele jaren.